Wetenschap

Jaren geleden hoorden we patienten er al over klagen: De nieuwe medicijnen, die zij als vervangers van hun oude vertrouwde pillen tegen hun chronische ziekten kregen, werken veel slechter of geven zelfs vervelende bijwerkingen. Vervolgens kregen zij steeds hetzelfde van hun apothekers te horen: Er zitten dezelfde werkzame bestanddelen in dus wetenschappelijk gezien moeten ze net zo goed werken als uw oude medicatie. Een uitgebreide recente enquete van de gezamenlijke patientenorganisaties leverde schokkende cijfers op: Maar liefst 34% van de patienten werd zieker na verandering van hun medicatie. En 25% had zelfs om een extra medisch onderzoek gevraagd naar de bijwerkingen. Wat een bezuiniging zou moeten opleveren door een veranderd (lees goedkoper) inkoopbeleid van zorgverzekeraars zou onder de streep wel eens een verhoging van medische kosten kunnen zijn.

In een twitter-berichtje las ik, dat de fysiotherapeuten in het Engelse Rushcliffe als gevolg van een kostenbesparende regel hun patienten niet meer mogen aanraken. Dus geen zogeheten “hands-on” behandelingen geven. In plaats daarvan mochten zij slechts het advies geven om enkele websites te bezoeken met daar op allerlei oefeningen. Tegenstanders van de maatregel opperden dat er noch onderzoek nog wetenschappelijk bewijs bestaat dat hands-off fysiotherapie zou werken. Het berichtje bleek al wel een paar jaar oud te zijn.

Ik vind wetenschap iets lastigs. Als ik de stelling zou hebben dat bijvoorbeeld “ijs-behandeling” zou helpen voor bepaalde blessures of aandoeningen, dan zou in de wetenschappelijke literatuur daar best wel bewijs voor kunnen bestaan. Maar als ik de stelling zou hebben “IJs-behandeling werkt niet, dan vind ik het bewijs daarvoor óók.

Ik laat mijn manier van werken niet volledig bepalen door wat uit de wetenschap voortkomt. Ik hanteer liever de stelling: “Blijf gezond kritisch over wat wetenschappers zeggen en blijf vooral je eigen gezonde verstand gebruiken in plaats van zaken klakkeloos overnemen”. Ik herinner me een uitspraak tijdens een presentatie lang geleden: Het duurde twintig jaar voordat het effect van een levensreddend medicijn tegen hartfalen eindelijk wetenschappelijk aangetoond werd. Twintig jaar lang zijn dus mensen mogelijk onnodig gestorven. En een andere uitspraak is ook waar: Het is nog nooit wetenschappelijk aangetoond dat het trekken aan het koord, waardoor een parachute opengaat tijdens het springen, levensreddend is.