Oranje Leeuwinnen
Gisteren schreef het Nederlands Vrouwen Voetbal Team historie. Niet door te winnen van Team USA maar door het feit dat dit Team in haar tweede (!) WK gewoon in de finale stond. En daar waar velen van mening waren dat deze wedstrijd weleens een straf-expeditie zou kunnen worden omdat de Amerikaanse vrouwen vele malen sterker zouden zijn, bleef Oranje lang ontzettend goed stand houden. Ik zag een team dat de door coach Wiegman bedachte tactiek feilloos uitvoerde, speelsters die onder enorme druk hun hoofden koel wisten te houden, en een Amerikaanse tegenstander die niet gewend was zó lang niét op voorsprong te staan. Het verschil was uiteindelijk niet zoveel als dat de eindstand doet vermoeden: USA versus NL: balbezit 53% resp. 47%, aangekomen passes: 70% resp. 69%, totaal afgelegde kilometers: 101 km resp. 101 km.
Een paar jaar geleden was ik nog niet zo’n fan van vrouwen voetbal. Je zag dat zelfs korte pass-jes de mist in gingen, dat voetbalsters moeilijk en vaak ongecoördineerd bewogen en zomaar de bal over de zijlijn lieten lopen. Keepsters hadden ook moeite om goed uit te trappen. Dat was ook de tijd dat we eigenlijk nooit vrouwen voetbal op televisie zagen. En áls we dan de “topper” tussen de twee beste teams van dat moment zagen, kon je ook constateren dat de tribunes nagenoeg leeg waren. Het was onaantrekkelijk in al zijn facetten.
Precies twee jaar geleden zag ik tijdens onze vakantie in Kroatië onze Leeuwinnen voor het eerst (de andere twee had ik gemist) tijdens een EK. En ik zag goed spel én behoorlijk gevulde tribunes. Ik moet er wel eerlijkheidshalve bij zeggen dat die gevulde tribunes met name bij de wedstrijden van de poule van Nederland te zien waren. De wedstrijd tussen Nederland en Noorwegen werd bekeken door 21.732 toeschouwers in de Galgenwaard terwijl de volgende dag Italië en Rusland het met een schamele 669 kijkers moesten doen. En ja: het helpt als je in eigen land speelt en ook nog, in je pas derde Europese Kampioenschap, blijft winnen. De halve finale en de finale werden voor de ogen van respectievelijk 27.093 en 28.182 betalende kijkers winnend afgesloten. Het Nederlands Vrouwen Voetbal stond definitief op de kaart, ook bij NOS Studio Voetbal. Eindelijk!
En dan begin je als Europees Kampioen een WK! Al weken van te voren krijgen we portretten te zien van onze heldinnen. Winkelketens als Albert Heijn en Blokker waren de afgelopen weken veelvuldig met hun posters en poppetjes-actie op televisie te zien. Een prachtige lange promo van Nike (Dream Further) met “onze” Lieke (die ook schittert – althans haar naam – in de Calvé commercial), maar ook de stijlvolle video van de ING tonen aan dat ook vrouwenvoetbal hot is. Ik heb begrepen dat de KNVB zorgt dat de opbrengst uit de poppetjes en posters voor een deel terecht komt bij de Leeuwinnen. Individueel zien we Shanice van de Sanden slapend rijk worden op een M-Line matras en hebben we het al over Lieke Martens en Nike gehad, die overigens een speciale “Lieke Martens-schoen” in hun collectie heeft.
Die persoonlijke commerciële contracten lijken de enige signalen die op het individu gericht zijn. Verder is alles wat ik kon zien voor, tijdens én na de wedstrijden tot groot genoegen één Team gebeuren. Ik vond het opvallend hoe de Leeuwinnen als collectief functioneerden. Gezamenlijk waren ze het oneens hoe de media hun spel bekritiseerden. En hoe graag NOS verslaggever Jeroen Stekelenburg ook bepaalde namen wilde benadrukken: Sarina Wiegman hield vast aan haar dogma. Het Team is heilig, individuele zaken, akkefietjes, probleempjes of helden-momenten zijn van ondergeschikt belang. Op voorhand werd er veel verwacht van Lieke Martens en Shanice van de Sanden. Nooit werd over individuele tekortkomingen of vormverlies gesproken. De laatstgenoemde had best wel redenen tot mopperen, toen ze vroegtijdig werd gewisseld en zelfs later uit de basis werd gehouden. Geen enkel negatief woord gehoord van haar!
Regelmatig zie je bij het “mannenvoetbal” (mooi toch dat we het nu hebben over mannen- en vrouwenvoetbal) een gewisselde speler helemaal door het lint gaan. Eerst weigeren de coach een hand te geven om daarna een stukje stadion te mollen. En dan kunnen we de volgende dag in de krant lezen dat de betreffende speler een disciplinaire straf heeft gekregen en de volgende wedstrijd vanaf de tribune mag toezien. Dat soort fratsen zie ik bij de vrouwen nog niet gebeuren. Ik heb wel meer aangename verschillen kunnen constateren. Zo is het het fenomeen “schwalbe”. Hoe irritant is het om voor de zoveelste keer Cristiano Ronaldo, Suares of Neymar te zien sterven op het veld? Wat een schurft hekel heb ik aan Portugese clubs als ze halverwege de tweede helft met één doelpunt voor staan. Dat tijd rekken, overtredingen uitlokken en steeds maar weer met een harde schreeuw naar het gras duiken. Die irritante Aboudi Onguéné van Kameroen leek teveel naar dat soort wedstrijden te hebben gekeken. Zij maakte zich ook zeer regelmatig schuldig aan het uitvoeren van een “plongeon” of “flopping”. Frans en Engels zijn de twee officiële talen van het land. En toen ze ook nog een flesje water naar het gezicht van Van Dongen gooide, werd ze -terecht – bij ieder balcontact uitgefloten door het publiek. Kameroen was als team sowieso de negatieve uitzondering van dit WK. Ze speelden onnodig hard, provocerend en heel onsympathiek. Er loopt een strafzaak tegen de voetbalbond van het land vanwege wangedrag en agressief gedrag op het veld tegen Engeland.
Even probeerden de Amerikaanse supersterren Rapinoe en Morgan de uitstekende scheidsrechter Frappart met een schwalbe te testen. Deze trad echter bijzonder streng en adequaat op en niemand heeft het daarna nog in haar hoofd gehaald hetzelfde te doen. Een ander verschil met de mannen vond ik toch echt ook wel de beleving. de strijd die geleverd werd voor iedere bal. Vrouwen lijken voor het voetbal en voor het Team te voetballen, terwijl mannen dat mogelijk meer voor persoonlijk gewin spelen. Is dat het verschil tussen hennetjes- en haantjesgedrag?
De Oranje Leeuwinnen gingen strijdend ten onder. Als Team. Als Collectief. Ik vond het mooi om te zien dat iédereen in tranen was. Reservespeelsters steunden de moegestreden basisspeelsters. Van der Gragt werd collectief getroost. Zij vond dat ze het Team tekortgedaan had door de penalty te veroorzaken. Maar oh oh wat moet die vandaag overal pijn hebben. Zichtbaar kon ze eigenlijk geen stap meer verzetten. Maar tóch belette ze de sterren van de US het scoren van een derde doelpunt. Iedereen verklaarde tegenover de NOS hetzelfde: “De teleurstelling overheerst nu maar straks komt er een moment dat WE trots kunnen zijn met deze prestatie.” Ook Sarina Wiegman straalde van trots. Vooral ook hoe het Team met de torenhoge druk heeft omgegaan. Het vergrootglas dat de Media op het Team zette, de kritiek die niet mals was. Het zijn allemaal hobbels en hindernissen die horen bij het volwassen worden. Het Nederlands Vrouwen Voetbal Team is in een rap tempo volwassen geworden. En het Nederlands Vrouwen Voetbal? De opleiding wordt de beste van de wereld genoemd. De vruchten die deze af heeft geworden hebben we gezien. En volgend jaar op de Olympische Spelen van Tokyo ook. Maar intussen moeten we vrouwenvoetbal op hoog niveau blíjven zijn. Maar zo lang vrouwen in Nederland niet fulltime kunnen voetballen omdat er géén Eredivisie Vrouwen bestaat, gaan onze sterren allemaal naar het buitenland, blijft het niveau in Nederland te laag, de publieke belangstelling gering en dus de media-aandacht te beperkt. En daarmee voor sponsors te weinig interessant.