Menu

Uncategorized

berlijnse muur

De Berlijnse Muur

0

Vorige week maandag kwam ik terug van een korte citytrip. Vier dagen zijn we in Berlijn geweest. Voor deze bijzondere stad zelf maar ook voor een concert van P!nk. Ik ben al sinds jaren fan van deze Amerikaanse dame. Niet alleen bewonder ik haar stem maar vooral ook haar sterke persoonlijkheid. Ik hou ervan als mensen geloven in zichzelf en daar volledig voor gaan. In haar teksten heeft ze het vaak over hoe ze allerlei adviezen heeft afgewend waardoor haar echte doorbraak als artiest volgens critici veel langer heeft laten wachten dan nodig. Als ze zich hier en daar een beetje had “verbouwd” zou ze populairder worden en “een beter plaatje zijn” op het podium en in videoclips. Een stukje van de songtekst van “Don’t let me get me”. “LA told me, you’ll be a popstar. All you have to change is everything you are”. Ze heeft zich niet laten beïnvloeden door de grote media-bazen maar dat het haar vroeger ook wel twijfels bracht over haar eigen persoontje is óók uit de tekst van dit lied en vele andere op te maken. “I’m a hazard to myself” is een niet erg positieve zelfreflectie. Ook in interviews steekt ze haar vroegere onzekerheden, “anxiety disorder” en talloze bezoeken aan “therapists” niet onder stoelen of banken. Sterker nog: ze is een fanatieke voorstander om de steeds meer voorkomende psychische problematiek onder jongeren beter bespreekbaar te maken. Iets wat in Nederland ook veel meer in beweging is.

De drie jaar (!) durende “Beautiful Trauma Tour” streek neer op een historische plek: het Olympia Stadion Berlin. We hadden een prachtige zitplaats. Op geringe afstand moet ene Adolf Hitler in 1936 vanuit het bordes met afschuw hebben moeten toezien hoe notabene een “zwarte” atleet, te weten Jesse Owens, de show stal. En dat terwijl de Spelen van Berlijn juist één grote propagandashow voor Nazi Duitsland had moeten zijn. Grappig dat nu, 83 jaar later, het opnieuw Amerikanen waren die voor een onvergetelijk spektakel hebben gezorgd.

Net zoals P!nk heel zelfverzekerd uitstraalt maar intern juist heel veel twijfelt kent, zo ook is Berlijn een stad vol tegenstrijdigheden. De straat van ons hotel kwam uit op de Kurfürstendamm, de PC Hooftstraat van Berlijn, maar onder alle bruggen sliepen wel zwervers. Het monument ter nagedachtenis van de vernietiging van Joden, Roma en Sinti heeft me serieus ontroerd maar ik irriteerde me ook aan de balletje-balletje-bedriegers en de handtekeningen-jeugd die toevallig (?) een zigeunerachtig voorkomen hadden. En ik vond het toch wel een apart gezicht: de Gedächtniskirche met daar vlak naast een enorme reclamezuil van Huawei.

Het meest beroemde object van Berlijn is natuurlijk de Muur. Op verschillende plekken in de stad staan betonnen elementen met óf prachtige graffiti óf met indrukwekkende portretten van omgekomen “vluchtelingen”. Of er zijn markeringen op de plek waar de Muur heeft gestaan. Het heeft me wel verward. Al die monumenten die refereren naar de Tweede Wereld oorlog aan de ene kant. En aan de andere kant de Muur. Maar die was pas in 1961 gebouwd? En was dat om mensen búiten te houden of juist om ze bínnen te houden. Het had wel degelijk iets te maken met WO2, zo leert “professor Google” me. Na de oorlog werd Duitsland verdeeld onder de winnaars Engeland, Frankrijk, de VS en Rusland. Maar ook de hoofdstad Berlijn werd in vieren verdeeld voor de zekerheid. De “winnaars” bleken niet echt eensgezind en al een jaar na de capitulatie van de Nazi’s bleek dat Duitsland niet te handhaven was als één land. Er kwam één politieke partij met stevige invloed vanuit Rusland voor het oostelijk deel. En toen de westelijke zones in 1948 besloten een eigen munt te gaan gebruiken waren de rapen helemaal gaar: Berlijn, dat geheel op oostelijk grondgebied lag, werd geblokkeerd voor het Westen. Een jaar later werd uit de westerse zones de Bondsrepubliek Duitsland gevormd (later West Duitsland genaamd) en als reactie richtten de communisten met Russische hulp de dictatuur DDR op. De grens tussen West en Oost Duitsland was al voor die tijd moeilijk door heen te komen maar deze ontwikkelde zich van eenvoudige barricades tot steeds strenger bewaakte grensovergangen waarbij de plaatselijke bevolking moest kunnen aantonen waar zij woonde en werkte. In het drukbevolkte Berlijn was de grens echter moeilijk te handhaven. Steeds meer inwoners zagen het in de DDR niet meer zitten. Maar liefst 3 miljoen mensen gingen hun heil in het Westen zoeken, waaronder ook hoog opgeleiden en succesvolle ondernemers. Omdat dit serieus invloed zou hebben op de ontwikkeling van de economie besloot het DDR regime in 1961 de gemakkelijkste doortocht te blokkeren en werd in no time een 45 kilometer lange muur tussen de westelijke zones enerzijds en de Russische zone anderzijds – want die bestonden nog steeds – midden door Berlijn opgeworpen. De stadsgrens werd verder met prikkeldraad omheind. Bijna honderdveertig veelal jonge Duitsers werden zonder pardon neergeschoten tijdens hun vluchtpoging.

Je snapt hoe opgetogen de DDR burgers waren toen plotseling hun meest vooraanstaande politicus aan journalisten verklaarde dat zij vanaf “nu”, 28 jaar na de bouw van de Muur, gewoon over mochten steken. En meteen begon men het gehate beton, dat ook symbool van de Koude Oorlog tussen het communisme en het kapitalisme was, af te breken. Op een aantal delen na, die jaarlijks door vele miljoenen “kapitalistische” toeristen bezocht worden.

In 2016 werd tijdens de kerstmarkt bij een groot plein bij de Gedächtniskirche een aanslag gepleegd met een vrachtwagen. Opnieuw is in Berlijn een “muur” opgetrokken. Betonnen blokken en stalen palen moeten een herhaling van het drama, waarbij twaalf mensen omkwamen, helpen voorkomen. Bij het zien van deze zogeheten “truck-blocks” had ik er zo mijn gedachten bij…

leeuwinnen

Oranje Leeuwinnen

, , 0

Gisteren schreef het Nederlands Vrouwen Voetbal Team historie. Niet door te winnen van Team USA maar door het feit dat dit Team in haar tweede (!) WK gewoon in de finale stond. En daar waar velen van mening waren dat deze wedstrijd weleens een straf-expeditie zou kunnen worden omdat de Amerikaanse vrouwen vele malen sterker zouden zijn, bleef Oranje lang ontzettend goed stand houden. Ik zag een team dat de door coach Wiegman bedachte tactiek feilloos uitvoerde, speelsters die onder enorme druk hun hoofden koel wisten te houden, en een Amerikaanse tegenstander die niet gewend was zó lang niét op voorsprong te staan. Het verschil was uiteindelijk niet zoveel als dat de eindstand doet vermoeden: USA versus NL: balbezit 53% resp. 47%, aangekomen passes: 70% resp. 69%, totaal afgelegde kilometers: 101 km resp. 101 km.

Een paar jaar geleden was ik nog niet zo’n fan van vrouwen voetbal. Je zag dat zelfs korte pass-jes de mist in gingen, dat voetbalsters moeilijk en vaak ongecoördineerd bewogen en zomaar de bal over de zijlijn lieten lopen. Keepsters hadden ook moeite om goed uit te trappen. Dat was ook de tijd dat we eigenlijk nooit vrouwen voetbal op televisie zagen. En áls we dan de “topper” tussen de twee beste teams van dat moment zagen, kon je ook constateren dat de tribunes nagenoeg leeg waren. Het was onaantrekkelijk in al zijn facetten.

Precies twee jaar geleden zag ik tijdens onze vakantie in Kroatië onze Leeuwinnen voor het eerst (de andere twee had ik gemist) tijdens een EK. En ik zag goed spel én behoorlijk gevulde tribunes. Ik moet er wel eerlijkheidshalve bij zeggen dat die gevulde tribunes met name bij de wedstrijden van de poule van Nederland te zien waren. De wedstrijd tussen Nederland en Noorwegen werd bekeken door 21.732 toeschouwers in de Galgenwaard terwijl de volgende dag Italië en Rusland het met een schamele 669 kijkers moesten doen. En ja: het helpt als je in eigen land speelt en ook nog, in je pas derde Europese Kampioenschap, blijft winnen. De halve finale en de finale werden voor de ogen van respectievelijk 27.093 en 28.182 betalende kijkers winnend afgesloten. Het Nederlands Vrouwen Voetbal stond definitief op de kaart, ook bij NOS Studio Voetbal. Eindelijk!

En dan begin je als Europees Kampioen een WK! Al weken van te voren krijgen we portretten te zien van onze heldinnen. Winkelketens als Albert Heijn en Blokker waren de afgelopen weken veelvuldig met hun posters en poppetjes-actie op televisie te zien. Een prachtige lange promo van Nike (Dream Further) met “onze” Lieke (die ook schittert – althans haar naam – in de Calvé commercial), maar ook de stijlvolle video van de ING tonen aan dat ook vrouwenvoetbal hot is. Ik heb begrepen dat de KNVB zorgt dat de opbrengst uit de poppetjes en posters voor een deel terecht komt bij de Leeuwinnen. Individueel zien we Shanice van de Sanden slapend rijk worden op een M-Line matras en hebben we het al over Lieke Martens en Nike gehad, die overigens een speciale “Lieke Martens-schoen” in hun collectie heeft.

Die persoonlijke commerciële contracten lijken de enige signalen die op het individu gericht zijn. Verder is alles wat ik kon zien voor, tijdens én na de wedstrijden tot groot genoegen één Team gebeuren. Ik vond het opvallend hoe de Leeuwinnen als collectief functioneerden. Gezamenlijk waren ze het oneens hoe de media hun spel bekritiseerden. En hoe graag NOS verslaggever Jeroen Stekelenburg ook bepaalde namen wilde benadrukken: Sarina Wiegman hield vast aan haar dogma. Het Team is heilig, individuele zaken, akkefietjes, probleempjes of helden-momenten zijn van ondergeschikt belang. Op voorhand werd er veel verwacht van Lieke Martens en Shanice van de Sanden. Nooit werd over individuele tekortkomingen of vormverlies gesproken. De laatstgenoemde had best wel redenen tot mopperen, toen ze vroegtijdig werd gewisseld en zelfs later uit de basis werd gehouden. Geen enkel negatief woord gehoord van haar!

Regelmatig zie je bij het “mannenvoetbal” (mooi toch dat we het nu hebben over mannen- en vrouwenvoetbal) een gewisselde speler helemaal door het lint gaan. Eerst weigeren de coach een hand te geven om daarna een stukje stadion te mollen. En dan kunnen we de volgende dag in de krant lezen dat de betreffende speler een disciplinaire straf heeft gekregen en de volgende wedstrijd vanaf de tribune mag toezien. Dat soort fratsen zie ik bij de vrouwen nog niet gebeuren. Ik heb wel meer aangename verschillen kunnen constateren. Zo is het het fenomeen “schwalbe”. Hoe irritant is het om voor de zoveelste keer Cristiano Ronaldo, Suares of Neymar te zien sterven op het veld? Wat een schurft hekel heb ik aan Portugese clubs als ze halverwege de tweede helft met één doelpunt voor staan. Dat tijd rekken, overtredingen uitlokken en steeds maar weer met een harde schreeuw naar het gras duiken. Die irritante Aboudi Onguéné van Kameroen leek teveel naar dat soort wedstrijden te hebben gekeken. Zij maakte zich ook zeer regelmatig schuldig aan het uitvoeren van een “plongeon” of “flopping”. Frans en Engels zijn de twee officiële talen van het land. En toen ze ook nog een flesje water naar het gezicht van Van Dongen gooide, werd ze -terecht – bij ieder balcontact uitgefloten door het publiek. Kameroen was als team sowieso de negatieve uitzondering van dit WK. Ze speelden onnodig hard, provocerend en heel onsympathiek. Er loopt een strafzaak tegen de voetbalbond van het land vanwege wangedrag en agressief gedrag op het veld tegen Engeland.

Even probeerden de Amerikaanse supersterren Rapinoe en Morgan de uitstekende scheidsrechter Frappart met een schwalbe te testen. Deze trad echter bijzonder streng en adequaat op en niemand heeft het daarna nog in haar hoofd gehaald hetzelfde te doen. Een ander verschil met de mannen vond ik toch echt ook wel de beleving. de strijd die geleverd werd voor iedere bal. Vrouwen lijken voor het voetbal en voor het Team te voetballen, terwijl mannen dat mogelijk meer voor persoonlijk gewin spelen. Is dat het verschil tussen hennetjes- en haantjesgedrag?

De Oranje Leeuwinnen gingen strijdend ten onder. Als Team. Als Collectief. Ik vond het mooi om te zien dat iédereen in tranen was. Reservespeelsters steunden de moegestreden basisspeelsters. Van der Gragt werd collectief getroost. Zij vond dat ze het Team tekortgedaan had door de penalty te veroorzaken. Maar oh oh wat moet die vandaag overal pijn hebben. Zichtbaar kon ze eigenlijk geen stap meer verzetten. Maar tóch belette ze de sterren van de US het scoren van een derde doelpunt. Iedereen verklaarde tegenover de NOS hetzelfde: “De teleurstelling overheerst nu maar straks komt er een moment dat WE trots kunnen zijn met deze prestatie.” Ook Sarina Wiegman straalde van trots. Vooral ook hoe het Team met de torenhoge druk heeft omgegaan. Het vergrootglas dat de Media op het Team zette, de kritiek die niet mals was. Het zijn allemaal hobbels en hindernissen die horen bij het volwassen worden. Het Nederlands Vrouwen Voetbal Team is in een rap tempo volwassen geworden. En het Nederlands Vrouwen Voetbal? De opleiding wordt de beste van de wereld genoemd. De vruchten die deze af heeft geworden hebben we gezien. En volgend jaar op de Olympische Spelen van Tokyo ook. Maar intussen moeten we vrouwenvoetbal op hoog niveau blíjven zijn. Maar zo lang vrouwen in Nederland niet fulltime kunnen voetballen omdat er géén Eredivisie Vrouwen bestaat, gaan onze sterren allemaal naar het buitenland, blijft het niveau in Nederland te laag, de publieke belangstelling gering en dus de media-aandacht te beperkt. En daarmee voor sponsors te weinig interessant.

harvey

Topsportfysiotherapie

, , , 0

Is het zo dat, als je een keertje een topsporter behandeld hebt, je dan ineens een “top-sportfysiotherapeut” bent? Of als een van jouw pupillen een absoluut toptalent blijkt te zijn? Maakt dat van jou een toptrainer?

Toen ik op mijn studentenkamertje, heel heel lang geleden, eens een Panorama opensloeg en daar de foto van een Amsterdamse collega in posterformaat zag staan had ik zo mijn bedenkingen. De handen van deze “wereldberoemde” collega was voor het artikel met gouden verf opgespoten. “De gouden handen van …” kopte het verhaal. Al lezend kwam ik er achter dat voor behandeling door deze collega Nederlands beste voetballers vanuit het buitenland speciaal naar Nederland komen. “Dan zal hij ook wel heel erg goed zijn” dacht ik toen nog. Ja en waarschijnlijk was dat ook het geval. Het kostte wel iets maar dan had je ook wat. Hij hanteerde ook een ander tarief dan het toenmalige ziekenfondstarief, dat snap je wel. Zo’n speciaal tarief was natuurlijk leuk voor hem maar er zit ook een gevaar aan. Sporters “kopen” als het ware herstel. En een keer gaat dat natuurlijk mis. Bovendien passeerden sporters nog al eens hun eigen clubarts en -fysio’s en ook dat ging een keer mis.

Kun je je nog herinneren dat er onrust ontstond in het Nederlands Elftal omdat de “Ajacieden” persé hún fysiotherapeut wilden hebben in de medische staf, terwijl sinds jaar en dag een zeer kundige sportfysiotherapeut verbonden was aan het Team. Bij Ajax waren ze namelijk gewend op een bepaalde manier gemanipuleerd (en daar bedoel ik oprecht een techniek mee, uitgevoerd door een manueeltherapeut) te worden en dat kon deze collega blijkbaar niet. Als ik het me goed herinner hebben die Ajacieden nog hun zin gekregen ook!

En dan het geval Robben. Even je geheugen opfrissen: Arjen Robben was 1 jaar voor de WK in Zuid Afrika (2010) door Bayern München voor 26 miljoen gekocht. Kort voor dat WK liep hij, tijdens een oefeninterland, een scheurtje op in zijn hamstrings. Robben ging, met medeweten van de (toch wel morrende) medische staf van de KNVB naar collega Dick van Toorn. Een wondertje: Robben kon spelen en deed dat maar liefst 120 minuten tijdens de finale tegen Spanje. We zagen hem hossen tijdens de huldiging en hij is naar eigen zeggen “pijnvrij de vakantie ingegaan”. Toch constateerde de Wonderdokter van Bayern, Müller-Wohlfahrt, een enorme scheur in de hamstrings van Robben toen deze zich na de vakantie bij zijn club meldde. Bayern eiste miljoenen schadevergoeding van de KNVB, omdat Robben het WK nooit had mogen voetballen. Die vergoeding is terecht nooit uitbetaald. Robben heeft maandenlang een zwijgende rol moeten spelen in plaats van voetbal.

De Amsterdamse collega’s, met en zonder gouden handen, (wijlen) Dick van Toorn en vooral Müller-Wohlfahrt zijn voorbeelden van “medische goeroes” die de sportwereld typeren. Ze behandel(d)en talentvolle en bekende sporters, die hun verhaal de(e)l(d)en met verslaggevers van grote kranten. De succes-story’s werkten als honing op een zwerm bijen en dus bestormden andere bekende en onbekende sporters hun praktijken. Logisch: goede mond op mond reclame werkt.

In het verleden heb ik internationaal bekende atleten mogen behandelen. Wereldrecordhouders, Olympische kampioenen. Hartstikke leuk. Interessante mensen hoor, die ik graag hun verhaal achter de successen liet vertellen. En ja: als je veel topatleten behandelt dan krijg je daar ervaring in. Ik werd een expert in de behandeling van Keniaanse, Ethiopische en Zuid Afrikaanse topatleten. Iedereen wordt een expert in iets wat hij/zij veel doet toch? Daar hoeven we niet moeilijk over te doen. Maar ik had het management er op aangedrongen om niet al te veel te publiceren over hun behandelingen door mij. Ik wilde niet die “tweede collega met gouden handen” zijn. Eén keer heeft een “dressuur-koningin” mijn naam genoemd tijdens een persconferentie, met als gevolg dat ik door verschillende amazones en ruiters ben benaderd om hen te behandelen. Dat is wat publiciteit blijkbaar doet. Zonder dat het iets zegt over (mijn) deskundigheid en vaardigheden.

Tegenwoordig zien behandelaars “in het land” nog maar weinig topsporters. Toen in 2008 Maurits Hendriks technisch directeur van NOC*NSF werd veranderde het topsportklimaat in Nederland. Waar voor die tijd de focus werd gelegd op topsport medische zorg in de regio, zodat de topsporter niet hoefde te reizen, heeft Hendriks volgens buitenlands voorbeeld gemeend de topsport zoveel mogelijk te centraliseren. Tegenwoordig kent Nederland vijf Centra voor Topsport en Onderwijs waarin de beste trainingsfaciliteiten met de beste trainers zijn gekoppeld aan de best mogelijke sportmedisch zorg. Als je heel bedreven was in de behandeling van schaatsblessures en dat ook wilde blijven doen, dan was je gedwongen je praktijk op te doeken en te verhuizen naar Heerenveen. En als je het geluk had al een baan te hebben op Papendal, dan kreeg je er opeens een fiks aantal topsporters bij. Overigens presteren de Nederlandse topsporters prima en winnaars hebben altijd gelijk.

Ik heb wel eens aan de toenmalige fysiotherapeut van het Nederland Vrouwen Volleybal Team gevraagd hoe hij aan zijn baan kwam. “Is dat nou een kwestie van kennis of kennissen?” vroeg ik hem brutaal. Hij kon er wel om lachen. “Beide”, was zijn antwoord. “Om bij zo’n organisatie in beeld te komen heb je echt wel een kruiwagen nodig”, zei hij eerlijk. “Maar”, ging hij verder, “als je er niks van bakt dan vlieg je er ook zo weer uit!” En dat geloof ik ook wel. Ik ken wel een aantal collega’s die bij de top van het Nederlandse voetbal werkt. Eentje heeft zeer recentelijk de (voor mij onbegrijpelijke, haha)  overstap gemaakt van PSV naar Ajax. Hij wordt daar Hoofd Fysiotherapie. En terecht! Hij is een vakman met tonnen aan ervaring in de topsport. Jarenlang fysio van het Nederlands Volleybal Team, jarenlang bij AZ Alkmaar gewerkt en na een aantal seizoenen in Eindhoven nu naar Amsterdam (of 020 zoals echte PSV fans slash Ajax-haters zeggen). Maar Maarten staat niet met goud opgespoten handen in de Panorama. En dat siert hem. Als je maar lang genoeg met de materie stoeit, wordt je er vanzelf een expert in.

Terug naar de vraag “Ben je ineens een topsportfysiotherapeut als je een keer een topsporter behandelt?” Afgelopen weekend ben ik voor de eerste keer “opa” geworden. Ben ik dan ineens ook een oude man? Je hebt het denk ik wel begrepen: Pas als ik héél lang opa ben, ben ik een oude man. En een ervaren opa!

hoge temperaturen

Warm hé

, , 0

Met de temperaturen van gisteren, vandaag én morgen kan ik maar eigenlijk één thema deze week aansnijden: de hitte. Een cliënt vroeg me zojuist wat een sporter het beste kan doen in deze hitte. Veel drinken? En kan je ook té veel drinken? Onlangs was toch iemand bezweken doordat hij teveel water had gedronken.

Warmteregulatie is voor ons lichaam een delicate zaak. We leerden vroeger immers dat een lichte temperatuurstijging in een cel enorme veranderingen van processen teweeg konden brengen. Alles stond ten behoeve van één ultiem doel: het handhaven van de homeostase, met andere woorden: de omgeving van onze lichaamscellen moest binnen zeer enge grenzen constant worden gehouden qua samenstelling maar ook qua temperatuur. We hebben het dan over de kerntemperatuur die in tegenstelling tot de schiltemperatuur zoveel mogelijk constant gehouden wordt, op zo’n 37 graden Celsius.

Bij inspanning zorgen verbrandingsprocessen voor een enorme verhoging van de kerntemperatuur, tenminste als er verder geen maatregelen getroffen zouden worden. Van de in de spieren geproduceerde energie wordt slecht 25% gebruikt voor uitwendige arbeid en wordt  helaas de rest omgezet in warmte.  Door geleiding en stroming (weefsel aan bloed, bloed aan huid, huid aan lucht), straling en verdamping (van zweet) kunnen we de warmte uit onze kern kwijtraken. Fysiologische veranderingen zoals een groter hartminuutvolume, een vaatverwijding van de huidvaten en het afgeven van transpiratievocht maken dit tijdens inspanning beter mogelijk. Echter bepaalde klimatologische omstandigheden kunnen het ons warmteregulatiesysteem behoorlijk moeilijk maken. Zolang de omgevingstemperatuur lager is dan de kerntemperatuur is het geen probleem de hitte in je lijf via straling af te geven maar als het net zo warm is op een wedstrijddag als bijvoorbeeld vandaag dan vindt er weinig afgifte door straling plaats en zullen we het moeten doen met het proces van verdamping. Op het moment dat uitgescheiden zweet verdampt wordt, wordt ons lichaam verlost van de te hoge kerntemperatuur. Zweetdruppels die van ons voorhoofd naar beneden rollen leveren daar dus geen bijdrage aan. Bij een lage luchtvochtigheid is de verdamping van transpiratie een eitje en kan de warmteafgifte op volle toeren draaien. Bij zeer intensieve inspanning – het aandeel warmteafgifte door verdamping kan oplopen tot 70% –  en/of hoge omgevingstemperatuur (denk ook aan tegen een helling liggend donker asfalt) bestaat het gevaar dat men té veel vocht verlies als men te weinig vocht toedient: dehydratie. Als het echter tropisch is en bovendien de luchtvochtigheid ook nog hoog is, dan hebben we een situatie waarbij de warmteregulatie met zowel straling als met verdamping niet goed mogelijk is. De kerntemperatuur zal dan stijgen waardoor allerlei onvoorspelbare reacties zullen ontstaan: een vaatverwijding van de huidvaten zorgt voor een relatief lage vulling van de centrale vaten en dus dreigt zuurstoftekort van de vitale organen. Dat zal hoge prioriteit krijgen van het lijf en dus volgt een vaatvernauwing van de huidvaten. De huid verbleekt terwijl de kerntemperatuur weer zal stijgen. Het systeem is ontregeld: hitte-uitputting (hoofdpijn, duizeligheid, flauwvallen. Maar het kan nog erger: hitte-beroerte (shock, coma)!

In 1990 – ja we worden oud – werd door het toenmalige St Josephziekenhuis in Eindhoven een onderzoek gedaan met de vrolijke titel “Plotse dood bij Duursporters”. Een atleet die ik kende verleende zijn medewerking daaraan en werd een paar dagen vóór de Marathon van Eindhoven onderzocht. ’s Maandags was het nog maar 12 graden, ’s vrijdags toen we voor wat bloedonderzoek naar het ziekenhuis aldaar gingen was het al 18 graden en ’s zondags op de wedstrijddag bleek het maar liefst 25 graden te zijn geweest met een luchtvochtigheid van 75%. Tientallen atleten lagen aan het infuus in de Rode Kruis tent. Van de 20 atleten, allen ervaren marathonners, die voor het onderzoek gevolgd werden, vielen er twee uit en is geen vervolgonderzoek van hen bekend. Van de overige 18 bleken er 14 (!) hitte-uitputting waarvan twee ernstig.

Maar het kan nóg extremer: In 1984 werd voor het eerst de Marathon voor vrouwen in het Olympisch toernooi opgenomen. De Zwitserse Gabrielle Andersen-Scheiss kwam volledig incontinent en met spastische bewegingen als 37ste over de finish en stortte daarna volledig in. Ze had, in extreme hitte, de twee laatste drinkposten overgeslagen en was zoals later bleek totaal gedehydreerd. Door een overmatig vochtverlies was haar bloed dermate ingedikt dat haar lichaam in een ultieme poging om het bloed een normalere samenstelling te geven op slechts een plaats nog vloeistof had gevonden: hersenvloeistof! Bovenop de vermindering van de zuurstoftoevoer aan de hersenen door de veranderde viscositeit van het bloed is een verminderde hoeveelheid liquor niet erg bevorderlijk voor het leveren van een topsportprestatie.  Gabrielle bleek geluk te hebben gehad: na een week ziekenhuis waren de klachten zonder restverschijnselen verdwenen.

Naast te weinig drinken kun je dus ook te veel drinken. Uit onderzoek komen verschillende cijfers voort als het gaat over de ideale hoeveelheid vochtinname: Voor mannen ligt de ideale hoeveelheid op 2,5 tot 3,7 liter per dag, terwijl voor vrouwen dit tussen 2 en 2,7 liter ligt. Maar meteen wordt daarbij vermeld dat deze cijfers bijgesteld moeten worden als je ziek, oud, actief of oververhit bent. Gewicht en klimatologische omstandigheden spelen eveneens een belangrijke rol. Als je veel meer drinkt dan die bovengrens – sommigen zeggen dat deze op 8 liter (!) ligt omdat dit de hoeveelheid is, die onze nieren kunnen verwerken per dag – dan remmen de hersenen de productie van het anti-diuretisch hormoon (ADH) af. Dit veroorzaakt een enorme toename van de urine productie waar je nieren door “vol lopen”. Het zoutgehalte in je cellen neemt af waardoor ze steeds meer opzwellen. Je krijgt hoofdpijn, je moet braken en in het aller ernstigste geval raak je in coma en kan je er zelfs aan dood gaan. Dan moet je echter in een zeer korte tijd enorme hoeveelheden water drinken en alle signalen die jouw lijf afgeeft ook negeren!

De maatregelen tegen warmte stuwing en dehydratie zijn even duidelijk als simpel: aanpassen aan de belasting, opzoeken van schaduwrijke omgeving, verkoeling door lucht of water (natte sportkleding), lichtkleurige kleding dragen, regelmatig drinken dat wil zeggen niet afwachten totdat het dorstgevoel optreedt. Maar dus niet té veel. En het liefst isotone drank. Dat is drank waarbij het concentratie deeltjes (deeltjes-dichtheid of osmolariteit) hetzelfde is als het vocht in ons lichaam. Water met 6-8 gram koolhydraten (suiker) per 100 ml is al prima, dus je hoeft niet naar de sportwinkel te hollen om een duur drankje te kopen. Het klinkt vreemd maar hier geldt dat vóóraf drinken een kater later voorkómt!

ruzie in het park

Scheiden

, , 0

Ik heb er lang over zitten dubben of ik er in een blog over moet schrijven maar sinds afgelopen zaterdag zijn mijn vrouw en ik gescheiden. Ze had haar vertrek al geruime tijd geleden voorbereid en nu was het dan zo ver. “En deze keer langer dan een week” voegde ze toe toen ze haar besluit aan mij vertelde. Ik kon daar geen verandering in brengen en ook zij had alle opties bekeken en geprobeerd. Ik moest maar accepteren zoals het was. En door de deurspleet kon ik nog net zien hoe ze met haar koffers vocht, én met zichzelf.

Maar liefst tien dagen blijft ze weg. Ze gaat naar onze dochter op Lanzarote. Door het wegvallen van de vluchten van Ryanair vanuit Eindhoven Airport is het veel moeilijker geworden om een mooi geprijsde vlucht te boeken. Vorig jaar nog was ze voor een paar tientjes voor een weekje heen en terug geweest. Nu bleek een week bijna net zo duur als 10 dagen.

De afgelopen dagen heb ik mijn geheugen aan het werk gezet om te kijken of ze al ooit eerder zo lang weg is gebleven. Ik geloof van niet. Die ene keer dat ze vanwege een ingreep in het ziekenhuis lag was korter. De vorige keer “Lanza” was dus maar een weekje. En hoewel mijn vrouw daar volgens mij toch wel wat twijfels over heeft, kan ik best wel voor mezelf zorgen. Ik ben geen kookprins maar een paar gerechtjes kan ik best wel bereiden. En ondanks het feit dat je pizza’s, burgers, spareribs en weet ik veel wat nog meer kunt laten bezorgen en hier in Veghel – dat heet niet voor niets “Voedingsstad” – talloze winkels en restaurants hebt waar je wat kunt eten, was ik echt van plan om zelf te zorgen dat er iets op tafel zou komen. Met “professor Google” en “YouTube” kun je immers alle recepten en bereidingswijzen downloaden of bekijken.

Het begon met een boodschappenlijst. Als ik nou kon aangeven wanneer ik wat wilde eten, dan zou mijn vrouw vast zorgen dat die boodschappen in huis waren voordat ze zou vertrekken. “Dan hoef je alleen nog maar voor verse broodjes te zorgen”. Op het Tien-dagen-schema stonden maar een paar afhaal- cq bezorgmomenten, wel een paar keer “dubbele hoeveelheid maken” om twee dagen na elkaar hetzelfde te eten. Verder nog instructies als “ ’s morgens varkenshaasje uit de vriezer halen” en een recept voor de spaghettisaus, die de vorige keer ook al zo’n succes was. Vorige week vertelde mijn vrouw een paar keer dat ze “wat meer gemaakt heeft en de rest in een bakje in de vriezer heeft gelegd”. Ik denk dat ik eten over houd…

Deze week las ik over een onlangs verschenen onderzoek van het CBS over het thema “scheiden”. Het leeftijdsverschil tussen partners blijkt een factor te zijn voor het aantal scheidingen na een bepaalde periode. Als dat verschil maar maximaal 2 jaar was dan ging na 12 jaar huwelijk 25 procent (!) uit elkaar terwijl dit 30 procent bedraagt bij stellen waarvan man en vrouw 5 tot 10 jaar verschillen in leeftijd. Gelukkig: wij schelen anderhalf jaar. Wat dat betreft zitten we niet in de groep met verhoogd scheidingsrisico. Als een vrouw gaat samenwonen in de leeftijd van 18 tot 20 jaar dan loopt dat in bijna de helft van de gevallen uit op een scheiding. Mooi, want mijn vrouw was een paar jaar ouder. Ook het feit dat we twee kinderen hebben is gunstig. O ja. Het blijkt volgens het CBS gunstiger te zijn dat ík een Hbo-opleiding heb genoten en mijn vrouw niet, in plaats van andersom. Om ons huwelijk goed te houden ga ik hier niet verder op in.

Volgende week dinsdag ga ik mijn vrouw van het vliegveld halen. Een dag later zijn we 32 jaar getrouwd. Tis wel een beetje raar (volgens het CBS), twee-en-dertig jaar…

kiki

Infectie protocol

, , , , 0

Vijf dagen geleden verliet Kiki Bertens op trillende benen en met tranen in de ogen het gravel van Roland Garros. De huidige nummer vier (!) van de wereld kwam in supervorm naar Parijs en was hierdoor, en ook door het feit dat een paar concurrenten geblesseerd hadden afgemeld, zelfs titelkandidaat. Extra zuur was het, dat de reden van opgave niet eens een sportblessure was maar een ordinair buikgriepje bleek te zijn.

Het is een bekend probleem onder topsporters: Uit internationaal onderzoek is gebleken dat maar liefst 20 tot 40% van de sporters tijdens grote toernooien in meer of mindere mate last hebben van een infectie. De Noren hadden dat al eerder door. Op de Olympische Winterspelen in Turijn 2006 was 17,3 procent van de Noorse Olympiërs ziek. Naar aanleiding hiervan hadden zij een streng protocol ontwikkeld ter preventie van infectieziekten. Het resultaat mocht er wezen: In Vancouver 2010 was dit percentage zieken gedaald tot 5,1 procent.

“Goed voorbeeld doet volgen” dacht Maurits Hendriks, Chef de Mission van NOC*NSF en samen met Cees-Rein van den Hoogenband ontwikkelde hij de Nederlandse versie van het Infectie Protocol. Deze strenge regels, die na Vancouver ingevoerd werden, bleken niet overal even welkom. Men vond de maatregels hier en daar overdreven. Toch conformeerden de Nederlandse topatleten zich na verloop van tijd. En met resultaat! In Londen 2012 waren zeven sporters ziek, in Sochi twee jaar later was niemand ziek geworden!

Het Infectie Protocol van NOC*NSF bestaat uit drie onderdelen, te weten: vaccinatie tegen bepaalde infecties, hygiënische maatregelen en voedingssupplementen die het immuunsysteem sterker maken. Het vaccineren spreekt voor zich. De hygiënische maatregelen gaan vrij ver: Vaak je handen reinigen. Mét alcohol. Geen omhelzingen en handjes schudden. Vermijden van grote menigten. Toiletgebruik: Niet in openbare gelegenheden. Ik heb tijdens een presentatie over dit onderwerp zelfs de wens gehoord om mondkapjes te dragen in het vliegtuig naar de “Olympische stad”. Volgens de spreker zou daar al het preventieprogramma moeten starten. In Azië is het dragen van een mondkapje de normaalste zaak van de wereld maar de Nederlander vindt dat echt een brug te ver. In opdracht van NOC*NSF wordt druk onderzocht welke voedingssupplementen een positieve rol kunnen spelen op het immuunsysteem. Vitamine C is bekend: die helpt een beetje. Vitamine D wordt gratis door jezelf aangemaakt zodra je buiten bent en niet geheel bedekt bent door kleding. Die dame die tijdens de Champions League finale het veld op liep deed wat dat betreft goede zaken. Een vet visje eten is ook prima en in ieder geval lekkerder dan een pot vitamine pillen. Uiteraard doen voldoende rust en ontspanning, lees: weinig stress, ook wonderen voor je weerstand.

Kiki had een paar mooie maar ook zware maanden. Succesvol zijn op een toernooi betekent ook het volle wedstrijdschema af moeten werken. Daarna talloze interviews en de winnaars-protocollen afwerken. En dan maar weer bus en vliegtuig in. Om daar in alle Nederlandse kranten te lezen dat zij favoriet voor de eindoverwinning is. Ik weet niet of deze factoren een rol hebben gespeeld of dat Kiki en Raemon Sluiter op de hoogte zijn van het Infectie Protocol én dit ook strikt toepassen. Raemon zei in een interview wel, dat toernooi na toernooi tennissen op absoluut topniveau een ongekende, en tot nu toe onbekende belasting is. Met alles wat dat met zich mee brengt. En waarbij ieder detail telt. Zoals een virusje.

IMG_4817

Honden

, , , 0

Iedere ochtend loop ik, voordat de eerste cliënt komt, een rondje met onze honden. Maar dit heb ik niet altijd gedaan. Tot zo’n jaar of zeven geleden vond ik iedere minuut die ik ’s ochtends langer had om in bed te blijven liggen belangrijk. Ik zette mijn wekker expres tien minuten voor, om vervolgens hem met een gerust hart om kwart over zeven nog een keer te laten “snoozen”. En om 07:20 uur. En om 07:25 uur. En om 07:30 uur. Maar ondanks dat het dan eigenlijk tien minuten vroeger was, mocht er dan niemand voor me op het toilet zitten of mij in de weg lopen op de badkamer. Ik moest dan echt mijn best doen om om 08:00 uur mijn eerste cliënt te kunnen ontvangen.

De grote verandering vond plaats toen ik gedurende twee maanden de taken van mijn vrouw ging overnemen, waaronder de ochtendwandeling met – toen nog – één hond. Ik weet nog dat ik die eerste dagen ’s avonds best wel voelde dat ik driekwartier vroeger was begonnen. Maar ik merkte ook dat ik véél relaxter de dag startte en dat ik vaak al 5 minuten van tevoren alles in de praktijk in orde had. Ineens kwam ik erachter dat die minuten langer in bed helemaal niet zo belangrijk waren. Op je gemak opstarten, rustig ontbijten en zo bleken veel meer waarde te hebben.

Als je rond dezelfde tijd iedere dag een wandelingetje maakt, kom je steeds dezelfde mensen tegen. Vandaag was ik iets later dan normaal. Ik kwam deze keer mijn directe buurman tegen die thuiskwam van de nachtdienst. Dat is maar sporadisch. Als ik mijn straatgenoot van een paar deuren terug tegen kom dan weet ik dat ik inderdaad zo’n vijf minuten later ben dan anders. En dan word ik ook altijd gegroet door een oude cliënte op haar fiets. Ook zie ik in de verte de contouren van een fietsende dame met een grote witte kinderstoel op haar bagagedrager.

Als ik op de normale tijd aan het wandelen ben, kom ik diezelfde dame tegen maar dan met kind in de stoel en met haar zoontje die met een klein fietsje achter haar aan gaat. In het begin zei ze nooit iets maar tegenwoordig groet ze me met een vriendelijke “hallo”. Gezien haar outfit, een net rokje en hooggehakte pumps, vermoed ik dat ze, nadat ze de kinderen gedropt heeft, meteen doorfietst naar haar werk. Halverwege het fietspad wordt zij meestal ingehaald door een man, die denkt dat ie Dumoulin is. Hij heeft namelijk een zogeheten “tijdritstuur” op zijn stadsfiets gemonteerd en neemt ook echt die aerodynamische houding aan. Ik moet er altijd een beetje om lachen, want na hem zie ik vaak een oud baasje, die met zijn elektrische fiets een enorme snelheid maakt. Ik denk dat hij onze tijdritspecialist iedere dag op hetzelfde gedeelte van de weg inhaalt.

Als je met je honden loopt dan let je altijd op dat ze geen troep van de stoep opeten. Je speurt vóórdat zij dat doen de ondergrond af en bent alert op stukken papier, tissues, peuken en al dat soort viezigheid. En dan kom je er ook achter dat er op sommige plekken enorm veel peuken liggen. Ik las laatst een berichtje over de Fransman Alain Muller, die de wereld over reist om sigarettenpeuken op te ruimen. Die dingen zijn namelijk heel moeilijk te verwijderen. Veegauto’s pikken de peuken niet mee. Mensen “schieten” ze heel gemakkelijk de natuur in. Vooral in de berm bij verkeerslichten. Maar dus ook in het groen langs de voetpaden. In dat artikel vertelde hij dat Leeuwarden wat peukjes betreft nog viezer is dan Parijs. Ik weet niet hoe Veghel bij hem zou scoren.

Giro_dItalia_2017_dumoulin_(34343448193)

Winnen

, , , 0

Alles was afgestemd op die drie weken in Italië. Wat daarna in Frankrijk nog zou komen zou een toetje zijn. Dan zou ie tekortschieten op de klassementrijders want de ritten waarbij hij als absolute specialist het verschil zou kunnen maken, zijn in de Tour erg spaarzaam. Tom Dumoulin houdt van de Giro omdat deze wielerwedstrijd veel gelijkenis met hem heeft: Rustig, eerlijk en bescheiden. Maar naast die voorkeur wezen de winst-kansberekeningen gewoon ook naar de Italiaanse kant.

Het vertrouwen was groot, getuige het feit dat Tom besloot om als eerste renner de eerste etappe te beginnen, een tijdrit notabene. Net zo groot was de teleurstelling toen zijn directe concurrent Roglic hem bij deze eerste de beste confrontatie al op een halve minuut achterstand zette. De toon was gezet: Winnen was geen vanzelfsprekendheid meer. Het beloofde een mooi gevecht te worden tussen deze twee kanonnen, totdat een Italiaanse collega net voor Tom’s neus een stuurfout maakte. Einde Giro voor Dumoulin. Maar Nederlanders zouden geen Nederlanders zijn als wij deze val niet als een God’s Geschenk zouden zien: De kenners verklaarden al direct na het zien van de bebloede knie van Tom dat diens gedachten nu al naar juli gingen. Even afwachten of er geen echte schade zou bestaan maar als dat niet het geval zou zijn zou ie meteen tot de favorieten voor de eindzege in Parijs behoren! Dus zijn val in de Giro zou weleens een geluk bij een ongeluk kunnen zijn.

Een jonge artiest die maar nét was afgestudeerd aan de Rock Academy had tijdens deze studie een lied gemaakt om zijn verdriet te verwerken om het verlies van iemand. Een ervaren collega van hem merkte het nummer op en liet openbaar weten dat het weleens hoge ogen zou kunnen gooien op het Euro Songfestival. Steeds meer was “Arcade” te horen op de radio en vrij snel was Nederland het eens: Duncan gaat winnen! Zelden heb ik zoveel spotjes op radio en tv gehoord en gezien waarbij dit al een zekerheidje was. De 25-jarige Duncan Laurence kon zijn lied zo “uit het hart” vertolken, dat het Euro Songfestival publiek dit zou gaan voelen én waarderen. Al weken van te voren stond Nederland op nummer één bij de bookmakers en “die hadden het doorgaans altijd bij het rechte eind”. Dus even goed zingen graag en ophalen die prijs. En voel vooral geen druk, Duncan.

In de schaduw van Arcade speelden Lieke Martens en Shanice van de Sanden hun belangrijkste finale van het seizoen: de Champions League voor Vrouwen. Een echte wedstrijd werd het niet tussen Barcelona en Olympique Lyon: al na een kwartiertje stonden de Fransen met 0 – 2 voor, dankzij twee mooie assists van Van de Sanden en nog voor rust werd deze score verdubbeld. Lieke, juist naar Barcelona gehaald om deze grote prijs binnen te halen kwam niet verder dan een steekpass waarna de eer nog werd gered.

Grote winnaar van de afgelopen week was zeker ook KWF. Maar liefst 18.270 nieuwe donateurs meldden zich aan tijdens een grote televisieshow. Bekende en onbekende Nederlanders kwamen in actie, in Den Bosch werd door honderden een menselijk lint gevormd, dat bijna 80.000 euro op leverde. Over 15 dagen wordt alweer voor de veertiende keer de Alpe d’HuZes gehouden. Zo’n 5000 deelnemers zullen dan (maximaal) zes keer de Alpe d’Huez op fietsen of lopen. De voorlopige tussenstand van het donatiebedrag staat op ruim 7 miljoen. Ik ben erbij geweest tijdens de 3de, 4de en de 5de editie van het evenement. Als vrijwilliger in het Medische Team. Die eerste keer, in 2008, deden er ongeveer 550 wielrenners mee. Het was “by far” de mooiste editie van de drie: Intiem, een ultiem groepsgevoel en bij lange na niet het media-circus wat het later geworden is. Op de Alp onder de finish-banner voelden we het allemaal: We hadden het geflikt! Wat waren we uitgeput, blij, verdrietig en trots tegelijk. De mix van emoties bij iedereen was in de lucht voelbaar. Die “vibe” geeft me nu nog kippenvel als ik er aan terug denk. Ook herinner ik me de emoties, die tijdens het eindfeest zich plotseling meester maakten van mij. Ze kwamen zomaar uit de lucht vallen. Een collega, en mede intiatiefneemster van het evenement, informeerde al de hele avond hoe het met me was. Zij kende het verschijnsel, iedereen overkwam het namelijk. Ze zat er op te wachten. Terwijl de tranen onophoudelijk uit mijn ogen stroomden stamelde ik steeds maar: “Wat hebben we toch iets moois gedaan met zijn allen”. De deelnemers, het medisch begeleidingsteam, de rest van de organisatie: we waren allemaal winnaars. De opbrengst was 3,6 miljoen, bleek later.

Op 6 juni aanstaande ga ik toch weer naar de beelden van Alpe d’HuZes kijken. Vooral het moment dat deelnemers over de streep komen bezorgt me nog steeds kippenvel. Na de Tour en de Giro, de Champions League en het Euro Songfestival is er maar één winnaar. Op 6 juni zijn het er vijfduizend.

Gouden_Landskampioen_Schaal

Vorm

, , , 0

Laten we deze week een beetje voortborduren op mijn laatste blog. Er is veel gebeurd: Vertonghen speelde, met masker overigens. Dat masker ging zelfs even af in een ultieme poging om het winnende doelpunt voor The Spurs te maken. Zijn kopbal raakte de lat, zodat de droom van Ajax zich kon voortzetten. Ja. Toen nog wel. Om een paar minuten later, in de allerlaatste seconde van de blessuretijd te veranderen in een nachtmerrie. De Ajax-spelers stortten ter aarde, de teleurstelling spatte van het beeld af. Meteen werd de vraag gesteld of deze voetbal-hel consequenties zou hebben voor de resterende twee competitie wedstrijden.

PSV was tijdens de eerste competitiehelft onoverwinnelijk. Met hun flitsende spel gebaseerd op snelle omschakeling boezemden ze ontzag bij alle tegenstanders. Het enorme tempo zoog alle energie op en het was dan ook geen toeval dat PSV een opvallend aantal doelpunten na de 80ste minuut scoorde. En het aantal doelpunten die zij scoorden was enorm. Hun goalgetter Luuk de Jong had het weer helemaal terug, maar ook anderen pikten gretig hun doelpunten mee. Het ene clubrecord na het andere sneuvelden. Maar liefst 13 wedstrijden achter elkaar werden met winst afgesloten.

Wintertop. Even geen wedstrijden meer, althans in competitieverband. Tijd voor de concurrenten van PSV om zich bezinnen over hoe deze club af te stoppen. Hoe de record reeks van niet-verloren wedstrijden te doorbreken. En voor PSV een relaxte periode om met een tevreden gevoel even terug te kijken en de trainingen in een “keep up the good work mood” af te werken. Van de 17 gespeelde wedstrijden won PSV er 16 en werd er slechts ééntje verloren. Alleen Ajax kon de Eindhovenaren bij benen: zij hadden slechts twee punten achterstand.

De teams beginnen met dezelfde mensen aan de tweede helft van de competitie. Dezelfde mensen maar vooral bij PSV met een heel ander gezicht. Meteen al in de eerste de beste wedstrijd na de winterstop, op 20 januari, werd gelijk gespeeld tegen debutant Emmen. In de twee wedstrijden die daarop volgden leek PSV zich te herstellen maar daarna ging het helemaal mis. In drie wedstrijden werden zes punten verspeeld (alle drie gelijkspel). De voorsprong op Ajax was even 6 punten geweest maar was nu geslonken tot 2 punten. Coach Mark van Bommel vergoelijkte de situatie door te zeggen, dat Ajax in de winterstop op dezelfde achterstand stond maar PSV was geen schim meer van het team van vóór de pauze.

Ook voetbal is een mind game. Vooral als twee teams redelijk gelijkwaardig zijn aan elkaar qua spelers potentie. De clubs doen hun uiterste best om hun spelers het zo aangenaam mogelijk te maken. Een speler die goed in zijn vel zit, presteert optimaal. Natuurlijk moet hij fysiek in orde zijn maar het naar zijn zin hebben mag niet worden onderschat. Edwin Goedhart, sportarts van het Nederlands Elftal vertelde eens, dat een frikandel weliswaar niet in een topsportdieet past maar dat bij sommige voetballers deze negatieve punten op voeding mogelijk volledig gecompenseerd (en gepasseerd) worden door de positieve punten op gebied van “welbevinden”. Bij PSV werd alles in het werk gesteld om Hirving Lozano het hier in Nederland naar zijn zin te maken. Familie mocht ook overkomen en zijn voetbalvriendje Guti werd zelfs naar Eindhoven gehaald. En toch stokte ook bij Lozano de goal-machine. Het Brabantse middenveld leek de weg kwijt. Van Bommel wisselde en experimenteerde er op los. Hendrix en Pereiro waren de klos. Nieuwe namen verschenen ineens in het basiselftal. De onrust en onzekerheid door het verlies van de genoemde 6 punten werkten door in de spelers. Zelfs tegen de tien spelers van Ajax wist PSV een nederlaag niet te voorkomen. De definitieve tik was uitgedeeld. Steeds meer PSV-ers verloren zowel hun vorm als het besef welke rol ze eigenlijk in het elftal hadden. Rosario verloor zijn creativiteit, Schwaab zijn koelheid, Bergwijn de weg naar het doel. En Denzel Dumfries? De supersnelle verdediger die zo gevaarlijk kan opkomen om “de achterlijn te halen” en de bal kon voorzetten zodat De Jong er alleen maar tegenaan hoeft te lopen? De ietwat lompe en klunzige Dumfries waande zich ineens Cristiano Ronaldo. Ik zag hem in de afgelopen wedstrijden proberen door de hele verdediging te slalommen. Hij stond overal. Gisteren nog kopte hij de bal, nog voordat De Jong (dé kopspecialist van de Nederlandse competitie) zijn hoofd er tegen aan kon zetten, gigantisch ver naast het doel. En maar mopperen op alles en iedereen. En dat terwijl hij aan het begin van het afgelopen seizoen vol twijfel en onzekerheid, maar ook met een fanatisme om te slagen zijn Eindhovense avontuur begon. En juist dat fanatisme werd zijn valkuil en zorgde voor fouten en balverlies.

Ik heb geen inside informatie en weet daarom niet wat er gebeurd is, maar feit is dat Lozano in de eerste helft van de competitie 11 maal scoorde en 8 assists op zijn naam had staan en na de winterpauze slechts 6 goals en 3 assists kon noteren. Nu had hij wél wat lichamelijk ongemak maar toch niet in die mate dat dit een verklaring voor zijn vormverlies kon zijn. Dat PSV niet kampioen is geworden ligt echter niet aan Lozano alleen. De ploeg was al veel langere tijd zoekende maar wist – vaak in de laatste minuten – de winst naar zich toe te trekken. Het puntentotaal maskeerde de onrust in het team. Als er meerdere spelers tegelijk uit vorm zijn, heb ik toch de neiging te denken dat het probleem niet op individueel vlak ligt. Dan ligt het buiten personen. Iets in het systeem? De teamsfeer? De druk van een hijgend Ajax in je nek? De angstige gedachte dat iedere misstap meedogenloos wordt afgestraft?

Met druk kunnen omgaat is een mentale kwestie die heel waarschijnlijk mede gerelateerd is aan ervaring en levenswijsheid. De PSV-ers die redelijk om niveau zijn gebleven zijn De Jong (28), Schwaab (30), Zoet (28) en – zij het in mindere mate – Viergever (29). Van het zoekende middenveld is Hendrix (24) de oudste speler. En van de mensen die naast De Jong de goals moeten maken zijn alleen de ouders van Lozano (23) en op het nippertje Bergwijn (21) niet meer verplicht bij te dragen in de kosten en levensonderhoud van hun voetballende zoontjes.

Aanstaande woensdag zal Ajax het kampioenschap officieel binnenhalen en daarmee de dubbel. PSV mag in Almelo proberen om op 83 punten te komen. Ja je leest het goed: 83 punten in 34 wedstrijden. En daarmee win je dus niet de Schaal. Ter vergelijking: In Duitsland heeft koploper Bayern München uit 33 wedstrijden slechts 75 punten en Barcelona heeft in Spanje 86 punten uit 37 wedstrijden. Zo slecht is de prestatie dus niet. En de jonkies die dit seizoen in het diepe zijn gegooid laten een veelbelovend potentieel zien. Ik heb nu al zin in het volgende seizoen, maar ook in de wedstrijden van het Nederlands Elftal. Want als we de jeugdige talenten van zowel Ajax en PSV toch mogen inzetten in één team! Aangevuld het de Helden van Liverpool en toppers elders. Smullen!

head injury soccer

Hoofdletsel op het voetbalveld

, , , 0

Heb je vorige week gekeken naar de wedstrijd Tottenham Hotspur, ofwel The Spurs, tegen Ajax? Het was mooi om te zien dat in de eerste helft de Engelse supersterren finaal van het veld werden getikt door de jonkies van trainer Ten Hag. En ik weet ook nog dat Ajax het karwei in de tweede helft had kunnen afmaken door gewoon de tweede en de derde goal te maken, want de verdediging van de Spurs leek op Zwitserse gatenkaas. Maar het beeld dat me nog het scherpst is bijgebleven is dat van een kotsende Jan Vertonghen toen deze het veld moest verlaten. Na een onstuimige, zeg maar gerust lómpe, actie van de keeper van de Spurs bleven twee teamgenoten krimpend van de pijn op het gras liggen. Vertonghen bloedde hevig aan zijn gezicht en bloed moet zo snel mogelijk uit beeld volgens voetbalbond FIFA. Eenmaal schoongepoetst en voorzien van een nieuw tenue rende hij weer het veld op…. Om er na een minuut zwalkend en kokhalzend weer van af te gaan.

Een enorme discussie was geboren. De alwetende Johan Derksen – hij is behalve sportjournalist ook fysiotherapeut, sportarts, psycholoog, traumatoloog en hersenchirurg – oreerde dat het hoog tijd is voor “onafhankelijke” sportartsen, want “clubartsen zijn niet objectief genoeg om de juiste beslissingen te nemen”. Exact dezelfde bewoordingen werden overigens in verschillende reacties in Engeland gebruikt dus ik weet niet wie wie na heeft gepraat. De medische staf hield vol dat “Het Protocol” werd aangehouden en dus juist gehandeld is.

Het Protocol. Wat is het, wie heeft dat gemaakt en wanneer? Hoewel letsel aan hoofd en gezicht minder dan 1 procent van alle sportblessures betreft (Sportblessures in Nederland, VeiligheidNL, 2017) en letsel aan de hersenen hetzelfde percentage bedraagt, wordt hoofdletsel in de sport zeer serieus genomen. Eind jaren negentig is een groep van experts geformeerd, de zogeheten “Concussion in Sport Group (CISG)” die op regelmatige basis internationale consensusmeetings organiseert, waarin het meest recent wetenschappelijk onderzoek onder de loep wordt genomen. De laatste consensusmeeting werd in 2016 gehouden in Berlijn. Het document dat deze groep heeft uitgebracht, de Consensus Statement on Concussion in Sport, is een belangrijke handleiding waarin de definitie van sportgerelateerde hersenschudding staat en hoe te handelen direct én in de periode ná het traumamoment.

In samenwerking met (en gefinancierd door) onder andere de FIFA en het Internationaal Olympisch Comité is de Sports Concussion Assessment Tool ontwikkeld, waarin de kennis van de consensusgroep is geperst tot een handleiding van een paar A4-tjes. Inmiddels is deze SCAT er in versie 5. Er bestaat ook een “Pocket SCAT5”, een, zoals de naam al doet vermoeden, handzaam kaartje met daarop een sneltest om direct te bepalen of iemand een hersenschudding heeft of niet. Een Nederlandse versie heb ik even niet kunnen vinden maar hier kun je hem in het Engels downloaden. Wil je er toch eentje in het Nederlands ook al is die al wat ouder? Hier is de pocket SCAT2-NL. Er bestaan overigens ook APPS gebaseerd op de SCAT. VeiligheidNL, NOC*NSF, VWS, het Nederlandse Rode Kruis, Sportzorg.nl, Hersenstichting Nederland, de KNVB en de Hockey bond hebben de app “Hoofdletsel” uitgebracht die gratis te downloaden is. Informatie hierover leert dat in deze app de meest recente SCAT nog niet ingebed is.

Alle huidige publicaties over hersenschudding in de sport hebben één ding gemeen. Zoals in SCAT5 als slogan staat: Recognize and Remove! Met andere woorden: als er maar één van de genoemde symptomen bij de geblesseerde sporter bestaat, dan deze direct verwijderen van het veld. Sterker nog, als je “rode vlaggen” ziet als bewusteloosheid, een epileptische aanval of een toenemende onrust of agressie, dan wordt aangeraden direct een ambulance te bellen. Zichtbare tekenen van een hersenschudding zijn onder meer: moeizaam opstaan na de botsing, desoriëntatie of verwardheid, wit zien en ongecoördineerde motoriek. En als de sporter aanspreekbaar is, informeer vooral naar hoofdpijn, druk in het hoofd, misselijkheid, overgevoeligheid voor licht of lawaai, enzovoort. Testjes voor het geheugen zijn vragen als: In welk stadion speel je nu, is het de eerste of de tweede helft, wie heeft er het laatst in deze wedstrijd voor jullie gescoord, tegen welke club moest je vorige week en hebben jullie toen gewonnen.

Het is moeilijk te bepalen of er direct op het veld bij Vertonghen een SCAT5 assessment heeft plaatsgevonden. Sommige verschijnselen zijn heel mild en moeilijk te herkennen. Andere symptomen treden pas wat later op. Ik neem even aan dat Vertonghen nog niet zo misselijk was toen hij weer het veld in rende, als toen hij het veld even later verliet. Maar hoe ernstig het ook ook liet aanzien, Vertonghen heeft inmiddels laten weten dat het goed met hem gaat en dat hij verwacht dat hij gewoon speelt aanstaande woensdag. We zullen het zien.

Load More